De arbeidsmarkt is voortdurend in beweging. Vraag en aanbod wisselen elkaar af en zijn nooit in evenwicht. Op zich geen situatie waar je je zorgen over hoeft te maken.
De huidige arbeidsmarktsituatie kenmerkt zich echter door een wel extreem tekort aan de aanbodkant van de arbeidsmarkt. En opvallend genoeg beperkt deze krapte zich niet tot één of enkele sectoren.
Los van deze krapte, zien we dat de arbeidsproductiviteit sinds 2008 nauwelijks stijgt. De economie groeit alleen als er meer uren gewerkt worden.
Een extra argument dus om aandacht te besteden aan de oorzaken van “het gebrek aan personeel”.
We benoemen er enkele.
Door de coronapandemie zijn er duidelijke wijzigingen ontstaan in tot dan bestaande standaardpatronen. Door het thuiswerken zijn velen tot nieuwe inzichten gekomen, bijvoorbeeld aan de behoefte om meer flexibiliteit in het werk te verkrijgen. Flexibiliteit in het aantal te werken uren of de werktijden.
Deze banen zijn vooral te vinden bij organisaties die de nieuwe economie vormgeven. Door corona hebben deze organisaties een versnelling gekregen. Denk hierbij aan fietskoeriers, chauffeurs, order-pickers en websitebouwers.
Ook zijn er compleet nieuwe banen bij gekomen zoals stikstofdeskundigen, recycling-analisten, data-verpleegkundigen of beveiligers van digitale persoonsgegevens. En uiteraard de banen bij de test- en vaccinatiecentra.
Bij deze laatst genoemde banen keert een deel weer terug naar “de oude banen”, maar zeker een groot deel niet.
Ook beroepen die te maken hebben met de energietransitie zijn nieuw: omgevingsmanager, energiecoach en innovatieconsultant zijn hier voorbeelden van.
Natuurlijk moet de vergrijzing ook aangestipt worden als belangrijke oorzaak voor de krapte op de arbeidsmarkt.
Het aantal 65-plussers op de arbeidsmarkt neemt weliswaar steeds meer toe, deels natuurlijk door de verhoging van de pensioenleeftijd, maar de uitstroom van oudere werknemers is veel groter dan de instroom.
En dat zou wel eens het echte probleem in Nederland kunnen zijn: de uitstroom van de oudere generatie is zeer omvangrijk en aanzienlijk groter dan de instroom.
De huidige krapte op de arbeidsmarkt is een belemmering voor economische groei. Minder groei kan natuurlijk weer een voordeel zijn bij alle maatregelen om de natuur en het milieu te redden.
En zo zou de krapte weer een aanleiding zijn om in plaats van welvaart, meer aan het welzijn van werknemers te werken.